روایت تاریخی یک مقاومت فراموش‌شده

Photo 2025 06 01 11 59 32

اگر از علاقه‌مندان به تاریخ مشروطه، رمان‌های تاریخی و وقایع کمتر شنیده‌شده درباره اشغال ایران در دوره قاجار هستید، رمان «جیران» اثر فاطمه سلطانی پیشنهاد ما به شماست . این کتاب با نگاهی داستانی و مستند به یکی از تلخ‌ترین و مهم‌ترین مقاطع تاریخ معاصر ایران می‌پردازد: اشغال مشهد توسط قشون روس و به توپ بستن حرم مطهر امام رضا (ع).

اما روس‌ها با مشروطه‌خواهان مشهد چه کردند؟ چه شد که حرم امام رضا به عنوان یکی از مقدس‌ترین اماکن مذهبی ایران هدف توپخانه بیگانگان قرار گرفت؟ و نقش زنان در این واقعه چه بود؟ این پرسش‌ها محور اصلی رمانی هستند که نه‌تنها مخاطب را به دل تاریخ می‌برد، بلکه نمایی انسانی، حماسی و تراژیک از آن ارائه می‌دهد.

جیران؛ دختری در میانه آتش و آشوب:

«جیران» داستان دختری ۱۷ ساله است؛ فرزند شمس‌الدین طوسی، از بازاریان سرشناس مشهد و یکی از طرفداران سرسخت مشروطه. در بحبوحه‌ی کشمکش‌های سیاسی، ناپدید شدن پدر، جیران را وارد مسیری پرخطر می‌کند. او به دنبال یافتن پدر، با ارکان حکومت، قشون روس، و مردمی که درگیر بازی‌های سیاسی هستند روبه‌رو می‌شود.

ماجرا در دی‌ماه ۱۲۹۱ شمسی، مصادف با محرم ۱۳۳۰ قمری آغاز می‌شود؛ زمانی که شهر مشهد به دلیل تنش بین مشروطه‌طلبان، هواداران محمدعلی شاه و نیروهای بیگانه به آستانه فروپاشی رسیده است. در این میان، روس‌ها که به بهانه برقراری نظم وارد ایران شده بودند، برای سرکوب جنبش مشروطه‌خواهان دست به جنایتی بی‌سابقه زدند: گلوله‌باران حرم امام رضا (ع).

چرا باید «جیران» را بخوانید؟

رمان «جیران» نه فقط یک اثر داستانی، بلکه سندی زنده از مقاومت مردم ایران در برابر تجاوزات خارجی است. خواندن این کتاب برای هر پژوهشگر یا علاقه‌مند به تاریخ معاصر، فرصتی برای درک بهتر وقایع تلخی‌ست که کمتر در منابع رسمی بازگو شده‌اند. این کتاب ۱۵۶ صفحه‌ای را در کمتر از ۴ ساعت می‌توان مطالعه کرد، اما تأثیر آن بر ذهن و احساس خواننده، ماندگارتر از آن چیزی است که فکرش را می‌کنید.

از آنجا که لحن کتاب هم‌زمان رسمی و داستانی است، برای جوانان و بزرگسالان، به‌ویژه دانشجویان تاریخ، پژوهشگران حوزه مشروطه، و علاقه‌مندان به رمان‌های تاریخی بسیار مناسب است. همچنین می‌تواند هدیه‌ای ارزشمند برای دختران، مادران، یا معلمان تاریخ باشد.

نتیجه‌گیری

رمان «جیران» یک داستان تاریخی مستند و جذاب است که تصویری روشن و تأثیرگذار از وضعیت ایران در سال‌های پایانی دوران قاجار ارائه می‌دهد. اگر می‌خواهید بدانید چه کسانی حرم امام رضا را به توپ بستند، چرا مشروطه‌خواهان قربانی شدند، و چگونه زنان ایرانی نقش‌آفرینی کردند، این کتاب را از دست ندهید.


دیدگاهتان را بنویسید